Alles over aminozuren
Aminozuren: de bouwstenen van ons lichaam. Ze zijn onmisbaar in een gezond voedingspatroon en vormen de bouwstenen van eiwitten. Je vindt ze terug in allerlei soorten voeding en ze spelen een belangrijke rol in verschillende processen in ons lichaam. Lees verder en ontdek alles wat je moet weten over aminozuren.
Wat zijn aminozuren?
Aminozuren zijn organische verbindingen die centraal staan in de bouw en het onderhoud van ons lichaam. Ze vormen de bouwstenen van eiwitten, die cruciaal zijn voor verschillende lichaamsfuncties. Eiwitten, opgebouwd uit aminozuren, zijn betrokken bij bijna elk biologisch proces, waaronder spieropbouw, immuunfuncties en de aanmaak van hormonen en enzymen.
Meer weten? Lees hier alles over eiwitten.
Structuur van eiwitten en aminozuren
Een eiwit is opgebouwd uit verschillende aminozuren en kan worden gezien als een soort kralenketting waarvan de kralen bestaan uit aminozuren van soms wel honderden bij elkaar. Wanneer je eiwitten binnenkrijgt via voeding, worden ze tijdens de spijsvertering in de darm afgebroken tot kleinere eiwitten en opgenomen in de bloedbaan. Deze kleinere eiwitten worden peptiden genoemd. Dit zijn moleculen die bestaan uit een kleiner aantal aminozuren. Je lichaam gebruikt op zijn beurt deze peptiden (bestaande uit aminozuren) om lichaamseigen weefsels op te bouwen die voornamelijk uit eiwit bestaan, zoals botten en spierbindweefsel.
Het menselijk lichaam gebruikt 22 verschillende aminozuren om eiwitten te maken. Hoewel alle 22 belangrijk zijn, kan ons lichaam niet alle aminozuren zelf aanmaken. Deze moeten we dus via onze voeding binnenkrijgen.
Welke aminozuren zijn er?
Er zijn in totaal 22 verschillende aminozuren die een functie hebben in het lichaam. Deze zijn opgedeeld in drie categorieën: essentiële, niet-essentiële en semi-essentiële aminozuren. Deze onderverdeling betekent niet dat de ene groep belangrijker is dan de andere. Je lichaam heeft alle aminozuren nodig om goed te functioneren. De categorieën geven aan welke aminozuren het lichaam zelf kan aanmaken (niet-essentiële aminozuren) en welke je lichaam niet zelf kan aanmaken (essentiële aminozuren). Deze aminozuren zijn als puzzelstukjes die op unieke wijze samenkomen om specifieke eiwitten te maken.
- Essentiële aminozuren: Deze kunnen niet door het lichaam worden aangemaakt en moeten via voeding worden opgenomen.
- Niet-essentiële aminozuren: Deze worden door het lichaam zelf aangemaakt.
- Semi-essentiële aminozuren: In de meeste gevallen maakt het lichaam deze zelf aan, maar in bepaalde omstandigheden, zoals stress of ziekte, kan het lichaam onvoldoende van deze aminozuren aanmaken.
Essentiële aminozuren | Semi-essentiële aminozuren | Niet-essentiële aminozuren |
Fenylalanine | Arginine | Alanine |
Histidine | Asparagine | Asparaginezuur |
Isoleucine | Glutamine | Cysteïne |
Leucine | Glycine | Cystine |
Lysine | Serine | Glutaminezuur |
Methionine | Proline | Tyrosine |
Threonine | Hydroxyproline | |
Tryptofaan | ||
Valine |
Aminozuren in voeding
Aminozuren vind je in diverse dierlijke en plantaardige voedingsmiddelen. Dierlijke bronnen hebben als voordeel dat ze alle negen essentiële aminozuren bevatten. Dit noemen we complete eiwitten. Plantaardige eiwitten bevatten vaak niet alle essentiële aminozuren en worden daarom gezien als onvolledige eiwitten. Het is voor veganisten en vegetariërs belangrijk om te variëren met eiwitrijke producten om zo toch alle essentiële aminozuren binnen te krijgen.
Dierlijke bronnen van aminozuren:
- Eieren
- Zuivel
- Vlees
- Gevogelte
- Vis
Plantaardige bronnen van aminozuren:
- Bonen
- Noten en zaden
- Soja
- Rijst
- Quinoa
- Peulvruchten
- Granen
Waar zijn aminozuren goed voor?
Aminozuren spelen een belangrijke rol in het ondersteunen van verschillende lichaamsfuncties. Ze helpen bij de opbouw en reparatie van cellen en weefsels, bevorderen de spiergroei, reguleren hormonen en verbeteren de werking van het immuunsysteem.
Aminozuren zijn belangrijk voor verschillende processen in het lichaam:
- De instandhouding van sterke botten
- Het vormen van nieuw spierweefsel
- Ondersteuning bij wondgenezing en herstel
- Het vervoer en de opslag van voedingsstoffen
- Het ondersteunen van de spijsvertering
- Het opbouwen en onderhouden van de spieren
Eiwit stimuleert de spiergroei, waarbij de aminozuren verantwoordelijk zijn voor het vormen van nieuw spierweefsel.
Mag ik aminozuren supplementen nemen tijdens mijn zwangerschap?
Tijdens de zwangerschap en het geven van borstvoeding is er een verhoogde behoefte aan eiwitten. Er is echter onvoldoende onderzoek beschikbaar over het gebruik van aminozuren supplementen tijdens deze periode. Raadpleeg altijd je behandelend arts voordat je supplementen gebruikt tijdens de zwangerschap of het geven van borstvoeding.
Tot slot
Aminozuren zijn essentieel voor onze gezondheid. Ze zijn de bouwstenen van eiwitten en vormen de basis van cellen, weefsels en spieren in ons lichaam. Onthoud dat een gevarieerd dieet met eiwitrijke voeding de beste manier is om alle essentiële aminozuren binnen te krijgen.
Heb je meer vragen of ben je op zoek naar persoonlijk advies? Neem dan contact op met onze health coaches via de online chat, of kom langs in een Vitaminstore winkel bij jou in de buurt.
Bronnen
- Voedingscentrum
- Keuringsraad, KOAG/KAG
- European Food Safety Authority (EFSA)
- Natuur en gezondheidsProducten Nederland (NPN)
- Informatiecentrum voedingssupplementen & gezondheid (IVG)