Lange tijd hebben vetten een slechte reputatie gehad en werden ze in veel diëten angstvallig vermeden. Gelukkig weten we nu beter en is bekend hoe belangrijk gezonde vetten zijn voor je lichaam. Vooral de Omega 3 vetzuren EPA en DHA worden geroemd om hun belangrijke bijdrage aan onze gezondheid. Zo is DHA goed voor de hersenen en oogfunctie en zijn zowel DHA als EPA gunstig voor het hart en de bloeddruk. Minder bekend daarentegen is het meervoudig onverzadigd Omega 6 vetzuur Gammalinoleenzuur, afgekort GLA. Daarom vertellen we je wat meer over dit belangrijke vetzuur.
Wat is GLA?
Gammalinoleenzuur is een omega 6 vetzuur dat in het lichaam met behulp van de vitaminen B3, B6 en C wordt omgezet in de prostaglandinen 1 en 3. Er zijn maar weinig voedingsbronnen van GLA, maar ons lichaam kan zelf GLA vormen uit linolzuur. Linolzuur krijgen we ruim voldoende binnen via onze voeding en vind je veel terug in plantaardige oliën zoals zonnebloemolie. Hoewel we voldoende linolzuur binnen krijgen verloopt de omzetting naar GLA niet altijd optimaal. Dit heeft verschillende oorzaken zoals:
- verkeerde voeding: te veel suiker, alcohol, verzadigde vetten en transvetten
- te weinig belangrijke vitamines en mineralen: stoffen die nodig zijn voor de omzetting
- een tekort van het enzym wat betrokken is bij de omzetting (ouderen maken bijvoorbeeld minder van dit enzym aan)
Sommige mensen kunnen linolzuur onvoldoende omzetten in GLA en zijn daarom aangewezen op een van de twee belangrijkste bronnen van GLA: teunisbloemolie en bernagieolie (lees hieronder meer hierover!).
GLA-rijke voeding
Er zijn twee planten waarvan de zaden rijk zijn aan GLA: de Boragebloem (Borago officinalis), ook wel Komkommerkruid of Bernagie genoemd, en de Teunisbloem (Oenothera). Naast Borage- en Teunisbloemolie bevat ook zwarte bes (niet te verwarren met de blauwe bes/blueberry) olie een kleine hoeveelheid GLA, maar wel een stuk minder dan de twee eerder genoemde bronnen.
Boragebloem
De Boragebloem is een herkenbare, ruwharige, eenjarige plant met blauwe bloemen. De bloemen zijn eetbaar en worden regelmatig gebruikt in gerechten. Deze smaken een beetje naar komkommer, vandaar dat de bijnaam van de bloem komkommerkruid is. De bloemen zijn rijk aan choline, glucose, fructose, aminozuren en tanninen. De zaden bevatten vooral proteïnen en een olie die rijk is aan gammalinoleenzuur (GLA).
Teunisbloem
De Teunisbloem is een grote plant (wordt zo’n 1.2 meter) en heeft prachtige grote gele bloemen. De teunisbloem heeft de bijnaam Nachtkaars en de Engelse naam Evening Primrose, omdat de bloemen pas ’s avonds open gaan. Ze ruiken heerlijk, een beetje citroenachtig. Hoewel deze bloemen niet eetbaar zijn, kan uit de zaden een olie gemaakt worden die rijk is aan GLA.
GLA supplementen
Uit de zaden van de Boragebloem en de Teunisbloem wordt olie geperst en gebruikt in GLA supplementen in capsule vorm. Borage-olie bevat net iets meer GLA dan Teunisbloemolie. Dit verschil zie je dan ook terug in de hoeveelheid mg GLA per capsule die dus bij Borage-olie een stuk hoger is. Bij gebruik van meervoudig onverzadigde vetzuren als GLA is het aan te bevelen voldoende vitamine E in te nemen, een vetoplosbare antioxidant. Een goede richtlijn is 200 IE per dag.
Gezondheidsvoordelen GLA
GLA vitaliseert de huid en beschermt deze tegen veroudering. Het ondersteunt namelijk het natuurlijke vermogen van de huid om vocht vast te houden. Het voedt de huid van binnenuit en helpt de elasticiteit en zachtheid van de huid te behouden. De huid blijft er daardoor jeugdig, glad en stralend uitzien. GLA bevordert daarnaast ook de aanmaak van prostaglandinen die helpen bij het behouden van een regelmatige menstruatie.
Auteur: Noëlle van Seggelen
