Alles over kurkuma

Als je ooit door de kleurrijke straten in Azië hebt gelopen, dan is dit kruid waar veel gerechten hun kleur door krijgen je vast niet onbekend: kurkuma. Dit feloranje kruid geeft niet alleen een levendige tint aan gerechten, maar wordt ook al eeuwenlang gebruikt in de keuken en in de traditionele geneeskunde. Maar wat maakt kurkuma zo speciaal? Wat doet het voor je gezondheid en hoe kun je het effectief gebruiken? Is een kurkuma supplement de moeite waard? We vertellen je alles over kurkuma.

Wat is kurkuma? 

Geelwortel, Kurkuma, Curcuma Longa en koenjit. Het zijn allemaal andere benamingen voor hetzelfde specerij dat al duizenden jaren wordt gebruikt in Aziatische keukens en geneeskunde. Als je ooit verse kurkuma hebt gezien, weet je dat het een beetje lijkt op gember, maar dan iets kleiner en met een oranje tint. Het actieve ingrediënt is curcumine; dat zorgt voor die felle kleur en de gezondheidsvoordelen. Curcumine is een heel sterke ontstekingsremmer en wordt daardoor al eeuwenlang gebruikt in de Ayurveda en Traditionele Chinese Geneeskunde (TCM). 

Hoe gebruik je kurkuma? 

Kurkuma in je routine? Zo doe je dat: 

1. Koken met kurkuma
   

   Vooral in Aziatische curry’s zie je kurkuma vaak terugkomen en is het een essentieel kruid. Naast de mooie kleur, geeft het een warme, pittige en aardse smaak aan gerechten. Je kunt kurkuma zowel vers als in poedervorm toevoegen aan soepen, sauzen, rijst of smoothies. Good to know: curcumine wordt helaas niet goed door het lichaam opgenomen. Om de opneembaarheid van kurkuma te verhogen, wordt er aangeraden om ook altijd zwarte peper toe te voegen.

2. Kurkuma thee
   

   Net zoals je van gember thee kunt trekken, kun je dat ook doen met kurkuma. Maak bijvoorbeeld eens met kurkuma poeder het populaire ‘golden milk’: een verwarmend drankje waarbij je kurkuma poeder mengt met warme (plantaardige) melk, honing, zwarte peper, kaneel en andere specerijen die je lekker vindt. Golden milk combineert super lekkere smaken met mooie gezondheidsvoordelen, maar ook hierbij geldt dat de opname helaas niet top is. Voeg hier ook een beetje zwarte peper aan toe voor een betere opname.

3. Kurkuma supplementen

   Als je op zoek bent naar een geconcentreerde dosis curcumine, kun je beter kiezen voor een supplement. Terwijl verse kurkuma en kurkuma poeder ongeveer 3% curcumine bevatten, kan de concentratie curcumine in supplementen oplopen tot wel 95%.
   
   Kurkuma supplementen zijn verkrijgbaar in meerdere vormen en vaak is hier al zwarte peper (bioperine) aan toegevoegd. Wil je echt de best biologisch beschikbare vorm gebruiken? Dan is liposomale kurkuma het meest geschikt. Daarin wordt de curcumine in vetcellen vervoerd, waardoor het wordt beschermd en beter aan kan komen in je cellen. De opname is daardoor veel hoger en je hebt minder liposomale kurkuma nodig om de kurkuma effectief te maken. Wat is het verschil tussen liposomale en normale supplementen? Je leest het hier.

Hoewel kurkuma over het algemeen als veilig wordt beschouwd, zijn er situaties waarin je voorzichtiger moet zijn. Bij hele hoge doseringen kunnen sommige mensen last krijgen van maagklachten, misselijkheid of diarree.   

Als je heel gevoelig bent voor kruiden, dan kan een kurkuma supplement te heftig voor je zijn. Het is een krachtig kruid en daardoor is het niet voor iedereen geschikt. Begin in zo’n geval met de helft of 1/3 van de dosering. Raadpleeg altijd een expert als je twijfels hebt. 

Kurkuma kan ook invloed hebben op de bloedstolling. Gebruik je bloedverdunners of medicijnen voor diabetes? Overleg dan eerst met je behandelend arts voordat je kurkuma supplementen gaat gebruiken. Ook als je problemen hebt met je galblaas of lever, is het beter om dit eerst met een arts te bespreken.  

Voor wie is kurkuma belangrijk? 

Eigenlijk zou iedereen baat kunnen hebben bij het toevoegen van kurkuma als kruid in gerechten, vooral als je bijvoorbeeld last hebt van (chronische) ontstekingen. Onderzoek suggereert dat kurkuma effectief kan zijn bij mensen met artritis of Colitis ulcerosa, vooral in combinatie met zwarte peper en vetten (liposomale vorm). 

Kurkuma tijdens de zwangerschap en het geven van borstvoeding 

Helaas is er tot nu toe nog niet genoeg onderzoek gedaan naar de veiligheid van hoge doseringen kurkuma tijdens de zwangerschap of het geven van borstvoeding. Het gebruik van kurkuma als specerij in de keuken wordt als veilig beschouwd en kan geen kwaad, dus je kunt prima blijven koken met kurkuma. Laat de supplementen in deze periode liever even staan of raadpleeg een arts voor advies. Meer weten? Lees hier alles wat je wel en niet mag eten tijdens de zwangerschap.

Kurkuma: zin of onzin? 

Kurkuma is een krachtig kruid dat hele mooie voordelen voor de gezondheid kan hebben. Vooral in combinatie met zwarte peper en in liposomale vorm, werkt het ontstekingsremmend, ondersteunt het de spijsvertering en beschermt het als antioxidant tegen vrije radicalen in je lichaam. Heeft kurkuma wel effect als je ermee kookt en het niet als supplement gebruikt? Jazeker! Ook de kleine beetjes kurkuma en lage doseringen curcumine kunnen helpen.  

Wil je je spijsvertering ondersteunen of gewoon wat extra kleur aan je leven toevoegen? Kurkuma is het proberen waard. Hou er rekening mee dat kurkuma interacties kan hebben met medicijnen, dus overleg altijd met je arts als je twijfelt.