Hoe blijf je mentaal in balans?

De hogere prijzen vliegen ons om de oren. Wellicht ben je gevoelig voor een winterdip of hebben de gebeurtenissen van het afgelopen jaar er flink ingehakt. Veel mensen zullen zich deze winter op de een of andere manier moeten aanpassen aan de nieuwe omstandigheden. Dit kan veel onrust en stress met zich meebrengen. Hoe blijf je ook in deze bewogen tijden mentaal in balans?

Hoe werkt een stressreactie?

Onze stressreactie is nu nog steeds dezelfde als die van de oermens. Toen was het zeer nuttig dat als we in gevaar waren, de aanmaak van hormonen (zoals adrenaline en cortisol) ervoor zorgde dat we snel weg konden rennen van het gevaar. Deze stressreactie was vaak van korte duur. Daarna kon het lichaam herstellen. Tegenwoordig zijn de gevaren niet altijd meer zo groot, maar blijven ze wel langer voortbestaan, waardoor dit zeer nuttige systeem ons in de weg kan zitten. Stress wordt vaker chronisch. Mensen ervaren continu een gevoel van onrust en spanning. Dit betekent ook een voortdurende aanmaak van hormonen als cortisol, waardoor na verloop van tijd onze HHB-as uit balans raakt. De HHB-as is onderdeel van ons stress-systeem en bestaat uit de hypothalamus (het regelcentrum van de hersenen), de hypofyse en de bijnieren. Via de hypothalamus wordt het stresshormoon CRF vrijgegeven, wat een signaal afgeeft aan de hypofyse om ACTH, een bijnierstimulerend hormoon, uit te scheiden. ACTH zorgt ervoor dat de bijnieren cortisol aanmaken. Wanneer de HHB-as uit balans is, kan het lichaam niet meer op de juiste manier reageren op stress. Dit heeft invloed op bijvoorbeeld het immuunsysteem, waardoor je vatbaarder kan zijn voor infecties, en je energiehuishouding, wat kan leiden tot overgewicht, diabetes en hart- en vaatziekten.

Een goede basis

Chronische stress kan vervelende klachten met zich meebrengen, zoals ernstige vermoeidheid, prikkelbaarheid, angstgevoelens, slapeloosheid, gespannen spieren, weinig concentratie en minder goed kunnen functioneren in het dagelijks leven. Je voelt je uit balans. Maar hoe zorg je dat die balans wordt hersteld? Een goede basis is hierbij essentieel. Denk hierbij aan gezonde voeding, voldoende beweging (in de natuur), een goede nachtrust en ontspanning. Ook kunnen kruiden en planten bijdragen aan je gemoedstoestand.

Adaptogenen

Kruiden en planten met een adaptogene werking, zoals rhodiola en ashwagandha, kunnen een steuntje in de rug bieden in tijden van stress. Adaptogenen zorgen ervoor dat het lichaam weerbaarder wordt tegen stress en zich makkelijker kan aanpassen aan veranderende omstandigheden (adaptatie). Ook verlagen adaptogenen de CRH- en cortisolspiegel, waardoor de stressreactie van het lichaam weer normaliseert.

Rhodiola of Ashwagandha?

Rhodiola is een bergplantje dat onder andere groeit in Oost-Siberië, IJsland en China en behoort daar al jaren tot de traditionele geneeskunde. Het helpt lichaam en geest te ontspannen. Rhodiola adviseren we om in de ochtend te nemen, omdat het ook goed is voor het geheugen en bijdraagt aan normale mentale prestaties. Heeft je lichaam vooral meer rust nodig? Dan is ashwagandha een goede keuze. Dit is een kruid dat veel in de Ayurveda (Indiase geneeswijze) wordt gebruikt. Het is gunstig voor een goede geestelijke balans bij stress en spanning en werkt ontspannend en rustgevend. Dit maakt het prettig om ashwagandha in de avond in te nemen.

Word weer happy

Ook je gemoedstoestand kan flink lijden onder chronische stress. Dit heeft te maken met een afname van de neurotransmitters dopamine en serotonine. Neurotransmitters worden ook wel boodschapperstofjes genoemd, omdat ze informatie doorgeven van de ene naar de andere cel. Het lichaam heeft hulpstoffen nodig om neurotransmitters en hormonen aan te maken. Dit zijn verschillende vitaminen en mineralen, zoals B-vitaminen, zink en magnesium. Bij stress worden veel van deze hulpstoffen verbruikt voor de aanmaak van adrenaline, waardoor er minder dopamine en serotonine kan worden aangemaakt. Om je gemoedstoestand positief te beïnvloeden, kan saffraan uitkomst bieden doordat het zorgt voor een toename van dopamine en serotonine. Saffraan is een specerij afkomstig uit de saffraan krokus en is niet alleen onmisbaar in verschillende keukens, maar bevat ook allerlei werkzame stoffen, lepticrosalides (zoals safranal, crocine en picrocrocine), die bijdragen aan een positieve gemoedstoestand.

Natuurlijke (nacht)rustgever

Naast vitaminen en mineralen spelen aminozuren een belangrijke rol in de verschillende neurotransmittersystemen. Zo bevordert L-theanine de aanmaak van onder andere dopamine en serotonine. Dit aminozuur wordt gewonnen uit groene thee. Groene thee is een natuurlijke rustgever, heeft een gunstige invloed op de slaapfunctie en helpt bij geestelijke druk en inspanning. Maak er voor jezelf een heerlijk ontspannen theemoment van of neem bij een hogere behoefte een supplement met L-theanine. Een L-theanine extract is een stuk geconcentreerder dan het drinken van een kop groene thee en bevat bijna geen cafeïne.

Juist nu is het belangrijk om goed voor jezelf te zorgen om ook mentaal in balans te blijven. Dit begint bij een gezonde leefstijl en kan worden ondersteunt met supplementen. Benieuwd welke het beste bij jou passen? Laat je persoonlijk adviseren door onze orthomoleculair specialisten in de winkel of online via de chat.

Auteur: Nicole Langedijk