Geef kleur aan jouw gezondheid met fytonutriënten

Onze supermarkten en tuinen zitten vol met interessant klinkende stoffen probeer: Astaxanthine, Quercetine en Lycopeen. Behalve de wat lastig uit te spreken namen, hebben deze stoffen wat gemeen: ze behoren allemaal tot de groep met fytonutriënten. Er zijn meer dan 5000 verschillende fytonutriënten en dan zijn ze nog niet eens allemaal bekend, dus we besparen je een onmogelijk lange lijst, maar hierbij een kort overzicht van deze interessante stofjes, waarom je ze binnen wil krijgen en wat je ervoor aan je dagelijke dieet moet toevoegen.

Kleurgevers

Fytonutriënten zijn stoffen in het lichaam die een gezondheidsbevorderende werking hebben, maar waar geen behoefte voor is vastgesteld. In principe kan het lichaam dus ook zonder deze stoffen. Fytonutriënten vallen onder de bioactieve stoffen. Dit zijn stoffen die allerlei processen in ons lichaam helpen te activeren. Fytonutriënten zijn onderdeel van planten. Zo is astaxanthine onderdeel van een alg, vind je quercetine in bloemen van de honingboom en is lycopeen hetgeen wat tomaten rood kleurt. Cafeïne is bijvoorbeeld ook een fytonutriënt dus zo slobber je zo een dosis van deze stoffen naar binnen met je dagelijkse kop koffie.

Bodemuitputting

Doordat er zoveel verschillende soorten fytonutriënten zijn, zal je dus ongemerkt een hoop verschillende van deze bioactieve stoffen binnenkrijgen. Toch is de hoeveelheid fytonutriënten in onze voedingsmiddelen de afgelopen 20 jaar flink gedaald. Factoren als bodemuitputting, verdeling van zaden en het gebruik van pesticiden, maar bijvoorbeeld ook het onrijp oosten en een langere bewaartijd van voedingsmiddelen hebben hier een bijdrage aan geleverd.

Effecten op het lichaam

Waarom zou je je bewust zijn van de hoeveelheid fytonutriënten in je dieet? Steeds meer wetenschappelijk onderzoek wijst op de gezondheidsvoordelen van deze stoffen. Fytonutriënten zoals de groep met flavanoïden hebben een antioxiderende werken. Van antioxidanten weten we dat ze ons lichaam beschermen tegen vrije radicalen. Vrije radicalen komen onder andere vrij tijdens onze stofwisseling, maar bijvoorbeeld ook door roken, het drinken van alcohol, overgewicht, het eten van vet- en suikerrijk voedsel en stress. Vrije radicalen richten oxidatieve schade aan, aan onze lichaamscellen, antioxidanten ‘vangen’ deze vrije radicalen.

Welke voeding moet ik eten?

Wil jij bewust proberen de inname van fytonutriënten te verhogen? Het eten van de regenboog aan groente en fruit verzekert jou van een breed scala aan deze stofjes. Carotenoïden zijn een grote groep van fytonutriënten die groente hun kleurige uiterlijk geven. Een rode, oranje of roze kleur wordt allemaal door het pigment astaxanthine veroorzaakt. Ook flamingo’s, zalm en forel, krab en kreeft danken hun rood/roze kleur aan deze stof doordat ze regelmatig algen en plankton op het menu hebben staan. In het lichaam dienen Carotenoïden ook als provitamine (een stof die in het lichaam wordt omgezet tot vitamine) en antioxidant. Voorbeelden zijn: caroteen, α-caroteen, lycopeen, luteïne en cryptoxanthine. Vertaalt in voedsel doe je er dan goed aan om tomaten(sap), spinazie, bieten, wortelen en brocolli te eten. Wil je weten welke voedingsmiddelen het rijkst zijn aan welk fytonutriënt? Bekijk dan het schema hieronder.

‘Fyto’ komt van het Grieke ‘Phyto’ dat plant betekent.

Wist je dat:

• ‘Fyto’ komt van het Grieke ‘Phyto’ dat plant betekent.
• Flavonolen uit cacao helpen de elasticiteit van de bloedvaten te bewaren, wat bijdraagt aan een normale bloedcirculatie.
• Bètacaroteen – een carotenoïde – beschermt in de huid tegen UV-straling. Het geeft wortels zijn oranje kleur en wordt door het lichaam omgezet naar vitamine A.
• Canthaxantine is een natuurlijke rode kleurstof die door kippenvoer gemengd wordt om de eidooiers oranjegeel te kleuren.
• Fyto-oestrogenen zijn plantaardige oestrogenen (het vrouwelijke geslachtshormonen) die bijvoorbeeld veel in soja te vinden zijn.

Auteur: Myrthe Woest