Alles over antioxidanten
Antioxidanten, de essentiële spelers die ons lichaam beschermen tegen oxidatieve schade. Het is daarom belangrijk om genoeg antioxidanten binnen te krijgen. Lees verder en ontdek wat antioxidanten precies zijn, wat hun rol in het lichaam is en hoe je ze kunt opnemen in je dagelijks leven.
Wat zijn antioxidanten?
Antioxidanten zijn moleculen die de cellen in je lichaam beschermen tegen schade door vrije radicalen. Deze vrije radicalen zijn bijproducten van natuurlijke processen in het lichaam, zoals de stofwisseling, en externe factoren zoals vervuiling en UV-straling. Antioxidanten neutraliseren deze potentieel schadelijke moleculen en helpen je lichaam gezond te houden.
Wist je dat ons lichaam sommige antioxidanten niet zelf kan produceren? Daarom is het essentieel om ze via voeding binnen te krijgen.
Oxidatieve schade
Oxidatie is simpel gezegd een reactie die ontstaat wanneer een stof in aanraking komt met zuurstof. Denk hierbij aan een appel die na het doorsnijden van de schil (de beschermlaag) in aanraking komt met zuurstof en bruin wordt. Bij dit proces (oxidatie) ontstaan vrije radicalen die celschade in ons lichaam veroorzaken. Antioxidanten helpen bij het vangen van deze vrije radicalen en beschermen de cellen. Een goed voorbeeld hiervan is het insmeren van een stukje gesneden appel met citroen, dat vol zit met een belangrijk antioxidant, vitamine C. Je zult zien dat de appel nu niet meer verkleurt.
Wat zijn vrije radicalen?
Vrije radicalen zijn instabiele moleculen die schade kunnen aanrichten aan cellen en weefsels. Ze ontstaan door verschillende interne processen en externe factoren, zoals roken, UV-straling en blootstelling aan vervuiling. Hoewel ze natuurlijke bijproducten van het metabolisme zijn, kan een overvloed aan vrije radicalen leiden tot oxidatieve stress, wat kan bijdragen aan het verouderingsproces en verschillende gezondheidsproblemen. Antioxidanten treden op als bodyguards, neutraliseren deze radicalen en beschermen zo ons lichaam tegen schade.
Vrije radicalen veroorzaakt door externe factoren
Het is overigens heel normaal dat er vrije radicalen voorkomen in je lichaam, ze komen namelijk vrij tijdens de stofwisseling, die dag en nacht doorgaat. Een teveel aan vrije radicalen wordt vooral veroorzaakt door externe factoren zoals:
- Milieuvervuiling
- Roken en alcohol
- Blootstelling aan te veel UV-straling
- Stress
- Verkeerde voeding met veel suikers en slechte vetten
- Overmatig sporten
- Toxines uit voeding, verpakkingen, verzorgingsproducten en schoonmaakmiddelen
- Bepaalde medicatie
- Ontstekingen
Soorten antioxidanten
Er zijn verschillende soorten antioxidanten, waaronder astaxanthine, vitamine C, vitamine E, selenium, zink, flavonoïden en carotenoïden zoals bètacaroteen. Deze stoffen vind je in diverse voedingsmiddelen, elk met unieke eigenschappen en specifieke voordelen voor de gezondheid.
Bronnen van antioxidanten
We krijgen antioxidanten binnen via een gevarieerd voedingspatroon dat bestaat uit groenten, fruit, gezonde vetten, eiwitten en granen. Voedingsstoffen die ook als antioxidanten in het lichaam werken zijn:
- Vitamine C: Paprika, zwarte bessen, sinaasappels, spruitjes en boerenkool.
- Vitamine E: Zonnebloemolie, spinazie, pinda’s en appels.
- Vitamine B2 (riboflavine): Lever, lijnzaad, amandelen, kaas en ei.
- Koper: Oesters, cacao, cashewnoten, lever en zonnebloempitten.
- Selenium: Paranoten en in kleinere hoeveelheden in tonijn, sardines en chiazaad.
- Mangaan: Pijnboompitten, mosselen, pecannoten, hazelnoten, pompoenpitten en zaden.
- Zink: Oesters, pompoenpitten, cacao, rundvlees en cashewnoten.
- Resveratrol: rode druiven, rode wijn, blauwe bessen en cranberries.
- Quercetine: Appels, kappertjes, dille, koriander, rode ui en thee.
- Astaxanthine: Algen (vooral de microalg haematococcus pluvialis), wilde zalm, garnalen, kreeft en krab.
Wat doen antioxidanten?
Antioxidanten spelen een belangrijke rol bij het beschermen van cellen en weefsels tegen schade. Ze werken als verdedigers die schadelijke vrije radicalen neutraliseren, waardoor celbeschadiging wordt verminderd. Ze ondersteunen het immuunsysteem, bevorderen een gezonde huid en kunnen het risico op bepaalde ziekten verminderen.
Mag ik antioxidanten via supplementen nemen tijdens mijn zwangerschap?
Het is verstandig om tijdens de zwangerschap voorzichtig te zijn met supplementen. Het is daarom belangrijk om altijd eerst je behandelend arts te raadplegen voordat je supplementen neemt tijdens de zwangerschap.
Tot slot
Antioxidanten zijn belangrijk voor het behoud van onze gezondheid. Ze helpen ons lichaam te beschermen tegen schade door vrije radicalen en ondersteunen het immuunsysteem. Door te kiezen voor een gevarieerd dieet met noten, zaden en veel kleurrijke groenten en fruit, geef je je lichaam de krachtige bescherming die het nodig heeft.
Heb je vragen of ben je op zoek naar persoonlijk advies? Neem dan contact op met onze health coaches via de online chat, of kom langs in een Vitaminstore winkel bij jou in de buurt.
Bronnen
- Voedingscentrum
- Natuur en gezondheidsProducten Nederland (NPN)
- Informatiecentrum voedingssupplementen & gezondheid (IVG)
- Keuringsraad, KOAG/KAG
- European Food Safety Authority (EFSA)