Adaptogenen: deze kruiden en planten helpen jou in balans te blijven.
Wanneer je aan iemand vraagt hoe het gaat, kijk je waarschijnlijk niet gek op als ze antwoorden met 'druk’. We werken en sporten erop los, willen gezond en lekker koken voor ons gezin en de leukste versie van onszelf zijn tijdens een borrel met vrienden. Dit alles in balans houden is één, maar hoe zorg je dat jijzelf ook in balans blijft? Adaptogenen kunnen jou hierbij ondersteunen. In deze blog vertellen we je alles over deze bijzondere planten en kruiden.
Wat zijn adaptogenen?
Adaptogenen zijn planten en kruiden die in staat zijn om het lichaam in balans te brengen, specifiek in tijden van stress. Het woord adaptogenen komt van het Latijnse ‘adaptare’ of in het Engels: to adapt. Het woord zegt direct iets over de werking, ze helpen je lichaam namelijk aan te passen aan veranderende omstandigheden die mogelijk stress of spanning kunnen opleveren. In de Chinese en Indiase geneeskunde worden helende kruiden al eeuwenlang gebruikt en inmiddels wordt dit ook steeds meer ingezet in de Westerse wereld. Om een plant of kruid een adaptogeen te mogen noemen, moet het deze eigenschappen hebben:
-
Helpt bij geestelijke druk en inspanning
-
Brengt het lichaam in balans bij innerlijke onrust
-
Heeft geen verstorende werking op normale fysiologische functies.
Hoe werken adaptogenen?
Onze stressreactie is nu nog steeds dezelfde als die van de oermens. Toen was het nuttig dat als we in gevaar waren, de aanmaak van hormonen (zoals adrenaline en cortisol) ervoor zorgde dat we snel het gevaar konden ontwijken. Deze stressreactie was vaak van korte duur. Daarna kon het lichaam herstellen. Tegenwoordig zien deze gevaren er anders uit, maar is de reactie van het lichaam niet verandert, waardoor dit systeem ons in de weg kan zitten. Stress wordt vaker chronisch. Veel mensen ervaren continu een gevoel van onrust en spanning. Dit betekent ook een voortdurende aanmaak van hormonen als cortisol, waardoor na verloop van tijd onze HHB-as uit balans raakt. De HHB-as is onderdeel van ons stress-systeem en bestaat uit de hypothalamus (het regelcentrum van de hersenen), de hypofyse en de bijnieren. Wanneer de HHB-as uit balans is, kan het lichaam niet meer op de juiste manier reageren op stress. Adaptogenen kunnen hierbij ondersteunen door het lichaam weer in balans te brengen.
Welke adaptogenen zijn er?
Ashwagandha
Ashwagandha is een kruid dat veel in de Ayurveda (Indiase kruidenleer) wordt gebruikt. Het is gunstig voor een goede geestelijke balans bij stress en spanning en werkt ontspannend en rustgevend. Naast deze eigenschappen kan Ashwagandha ondersteuning bieden bij een minder vrolijk en opgewekt gevoel. De ontspannende eigenschappen maakt het prettig om Ashwagandha in de avond in te nemen.
Maca
Maca wordt ook wel de Zuid-Amerikaanse ginseng genoemd. Er zijn verschillende soorten maca, maar de twee bekendste zijn de zwarte en gele Maca. Zwarte Maca wordt doorgaans geadviseerd aan mannen, gele Maca aan vrouwen. Maca helpt om geestelijk en lichamelijk in balans te blijven en is daarom een adaptogeen. Daarnaast ondersteunt Maca het energieniveau en is daarom goed in te zetten bij vermoeidheid. Neem tweemaal daags 1 capsule bij de maaltijd.
Rhodiola
Rhodiola is een Oost-Siberisch bergplantje en is een natuurlijke rustgever. In tijden van stress reguleert Rhodiola de hormonale reacties van het lichaam, onder andere door het verhogen van het dopamine- en serotoninegehalte in de hersenen. Ook draagt het bij aan normale mentale prestaties en helpt het bij vermoeidheid. Neem dagelijks 1-2 capsules bij de maaltijd.
Tulsi (heilige basilicum)
Tulsi wordt ook wel heilige basilicum genoemd en is een lid van de muntfamilie. In India wordt deze plant – op de lotusbloem na – als heiligste plant gezien. Tulsi wordt ingezet om de afweer en luchtwegen te ondersteunen en biedt ondersteuning bij stress. Naast dat je Tulsi als kruid kunt gebruiken in verschillende gerechten, kun je er ook voor kiezen om tweemaal daags een supplement te nemen voor de optimale dosering.
Chaga
Chaga is een paddenstoel uit Scandinavië en heeft een positieve invloed op het immuunsysteem. Daarnaast kan Chaga bijdragen aan het behoud van een normale bloedsuikerspiegel en biedt het ondersteuning aan het afweersysteem. Aanbevolen gebruik is het nemen van 1 tot 3 capsules per dag tijdens de maaltijd.
Ginseng
Ginseng is een kruid waarbij de wortel centraal staat. De ginsengwortel bevat namelijk panaxanen, polysachariden en ginsenosiden. Dit zijn actieve bestanddelen die effect hebben op neurotransmitters in het centrale zenuwstelsel, waaronder noradrenaline en GABA. Er zijn verschillende soorten ginseng, waarvan de Koreaanse de krachtigste is. Koreaanse ginseng helpt fris en alert te blijven en is goed voor de concentratie. Het kruid activeert de natuurlijke energie in het lichaam en ondersteunt het immuunsysteem. Neem 1-3 capsules per dag bij de maaltijd.
Adaptogenen toevoegen aan je voedingspatroon
Kun jij wel een extra steuntje in de rug gebruiken? Dan kunnen adaptogenen een uitkomst bieden. Adaptogenen worden aangeboden in verschillende vormen, capsules is daar één van. Als je niet zo’n fan bent van het innemen hiervan, kun je uitwijken naar een vloeibaar extract of poeder.
Wanneer je wilt starten met het gebruik van kruiden, maar al medicatie gebruikt dan is het belangrijk om je van tevoren goed te laten informeren door je huisarts, apotheker of therapeut. Kruiden kunnen namelijk in sommige gevallen interacties aangaan met reguliere medicatie. De health coaches van Vitaminstore staan klaar voor advies over het gebruik van kruiden- en planten in supplementenvorm.
Geschreven door: Caya Kerkhof
