Foliumzuur tijdens de zwangerschap: essentiële gids voor zwangere vrouwen

Yvonne ZuurbierOrthomoleculair Therapeut18 juni 20244 min. leestijd

“Gebruik je wel foliumzuur?” is vaak een van de eerste vragen die je te horen krijgt als je vertelt dat je een zwangerschapswens hebt of zwanger bent. Waarom, je moeder gebruikte het niet en jij bent toch kerngezond ter wereld gekomen? Sinds de jaren ‘90 is er veel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar hoe je vrouwen met een zwangerschapswens en tijdens de zwangerschap zo goed mogelijk kan ondersteunen. Op basis van deze gegevens heeft de Gezondheidsraad in 2021 een advies uitgebracht waarin foliumzuur met stip op 1 staat. En dit is waarom: let’s go!

Wat is foliumzuur?

Foliumzuur is een wateroplosbare vitamine en wordt ook wel vitamine B11 genoemd. Het speelt een belangrijke rol in je lichaam en is nodig voor de aanmaak van rode bloedcellen en voor de werking van de zenuwen. B11 is er in twee verschillende vormen, foliumzuur en folaat. Folaat is de natuurlijke vorm en zit o.a. in bananen, sinaasappelen, peulvruchten, melk, volkoren producten en groene bladgroenten. Foliumzuur is de synthetische variant. De namen worden vaak door elkaar gebruikt maar het is belangrijk om te onthouden dat Folaat beter opneembaar is in je lichaam. In de blog alles over foliumzuur lees je meer.

Waarom is foliumzuur in de zwangerschap belangrijk?

Foliumzuur is essentieel voor vrouwen die zwanger zijn of willen worden. Het draagt bij aan een goede bloedopbouw, de vorming van de placenta en de groei van je kleintje. In de eerste weken van je zwangerschap is het nodig voor de aanleg van het centraal zenuwstelsel bij je baby. Het kan het risico op geboorteafwijkingen zoals een open ruggetje, ook wel spina bifida genoemd verlagen mits je het minimaal 4 weken voor de zwangerschap gaat slikken. Een tekort kan klachten geven als bloedarmoede, duizeligheid, vermoeidheid en darmklachten.

Wanneer beginnen met het nemen van foliumzuur voor de zwangerschap?

De Gezondheidsraad benadrukt het belang om foliumzuur en vitamine D tijdig te gaan slikken bij een zwangerschapswens, minimaal 4 weken voor een eventuele zwangerschap. Dit is niet nieuw maar uit onderzoek blijkt dat veel zwangeren dit niet doen of te laat starten. Een tekort van foliumzuur kan ongemerkt zo bloedarmoede veroorzaken terwijl bij een zwangerschap tot wel 50% meer bloedaanmaak nodig is om je kleine goed te laten groeien. Naast foliumzuur geeft de Gezondheidsraad dus ook het advies om op tijd te starten met vitamine D. Het kan het risico op een vroeggeboorte, zwangerschapsdiabetes, een laag geboortegewicht en astma-achtige klachten bij je baby verlagen. Slim dus om ook te slikken.

Hoeveel foliumzuur per dag nemen voor en tijdens de zwangerschap?

Vanaf het moment van je zwangerschapswens is het goed om te starten van 400 tot 500 mcg foliumzuur per dag. Vaak gebruiken vrouwen een zwangerschapsmulti waar de foliumzuur al goed gedoseerd in zit om zo ook mogelijk andere tekorten zoals vitamine D, ijzer en calcium te voorkomen. Deze zwangerschapsmulti mag gebruikt worden voor, tijdens en na de zwangerschap.

Tot wanneer moet je foliumzuur nemen tijdens de zwangerschap?

Om afwijkingen van het centraal zenuwstelsel te helpen voorkomen heeft foliumzuur zin tot 10 weken na de bevruchting aangezien na deze periode het zenuwstelsel is aangelegd bij je baby. Bij het gebruik van een zwangerschapsmulti, wat wij aanmoedigen om je lichaam optimaal te ondersteunen, kun je deze gewoon blijven nemen.

Foliumzuur tijdens het geven van borstvoeding

Als je borstvoeding geeft kan je lichaam wel wat extra’s gebruiken zoals vitamine D, foliumzuur en mogelijk andere vitamines. Je leven verandert erg met de komst van zo’n kleine, waardoor je misschien onregelmatig eet en minder tijd ervaart om uitgebreid te koken. Dit zal niet direct ten koste gaan van de kwaliteit van de borstvoeding maar zou op termijn wel een tekort kunnen opleveren voor jezelf. Het advies is om een zwangerschapsmulti waar minimaal 400 mcg foliumzuur in zit te blijven slikken zolang je borstvoeding geeft.

Foliumzuur in de zwangerschap als je vegetariër of veganist bent

Als je vegetariër of veganist bent met een zwangerschapswens is het verstandig om voldoende foliumzuur, ijzer, B12 en vitamine D binnen te krijgen. Het liefst in een zwangerschapsmulti aangezien foliumzuur andere B-vitamines zoals B6 en B12 nodig heeft om goed te kunnen worden opgenomen in je lichaam. Tijdens je zwangerschap kun je deze multi blijven gebruiken en de Gezondheidsraad adviseert vegetariërs en veganisten om na de bevalling foliumzuur te blijven nemen als je borstvoeding geeft. Dus slim om na je bevalling door te gaan met je zwangerschapsmulti om zo mogelijke tekorten te voorkomen.

FAQ: Foliumzuur in de zwangerschap

Welke vorm van foliumzuur is het beste voor in de zwangerschap?
De best opneembare vorm van foliumzuur is folaat, dit is een natuurlijke vorm en heeft een hogere biologische beschikbaarheid dan de synthetische vorm foliumzuur.

Wat gebeurt er als je geen foliumzuur slikt?
Als je geen foliumzuur slikt hoef je niet direct ongerust te worden, de kans op een baby met open ruggetje of open schedel is erg klein. Toch is het advies als je nog voor de 10 weken zwangerschap bent om het alsnog te gaan slikken vanuit het motto, alle kleine beetjes helpen.

Is het erg als je foliumzuur een keer vergeet?
Het is dus ook niet erg als je foliumzuur een keer vergeten bent. Neem het als het binnen redelijke tijd is alsnog of pak de volgende dag de gebruikelijke routine weer op.

Wat als je te laat start met foliumzuur?
Als je ongepland zwanger bent en dus te laat start met foliumzuur dan blijft het advies om het alsnog tot 10 weken zwangerschap te gaan gebruiken. Of uiteraard een zwangerschapsmulti waar de foliumzuur al in zit.

Op welk moment van de dag moet ik foliumzuur innemen?
Kies een vast moment van de dag waarop je foliumzuur gaat slikken, maak er een soort routine van zoals tandenpoetsen. De ochtend heeft de voorkeur om de foliumzuur te slikken.

Goed om te weten

Ben je zwanger of wil je zwanger worden? Foliumzuur is essentieel! Begin minstens 4 weken voor de conceptie en slik door tot 10 weken na de bevruchting. Blijf het ook tijdens de borstvoeding innemen. Voor vegetariërs en veganisten is het extra belangrijk om foliumzuur te combineren met een goede zwangerschapsmulti. Zorg goed voor jezelf en je baby. Begin op tijd met het nemen van foliumzuur en geef jezelf en je kleintje de beste start mogelijk!

Wil je weten welke andere supplementen je kunt inzetten tijdens je zwangerschap? Bekijk dan ons gezondheidsdoel Zwangerschap.